คลอโรฟิลล์ (Chlorophyll)

คลอโรฟิลล์ คือ สาร cyclic tetrapyrrole มีหมู่ heme ซึ่งประกอบด้วยแมกนีเซียและ protoporphyrin เป็นสารสีเขียวที่มีบทบาทสำคัญในการสังเคราะห์แสงของพืชทั่วไป มี 4 ชนิดใหญ่ ได้แก่ chlorophyll a chlorophyll b chlorophyll c และ chlorophyll d

แหล่ง

คลอโรฟิลล์ เป็นสารธรรมชาติที่พบได้มากและง่ายในพืชผักทั่วไป และแบคทีเรียบางชนิดที่สังเคราะห์อาหารด้วยตัวเองได้

chlorophyll a และchlorophyll b พบในพืชชั้นสูงและสาหร่ายสีเขียว ในอัตราส่วน 3:1 ส่วน chlorophyll c พบร่วมกับ chlorophyll a ในสาหร่ายหลายชนิด และ chlorophyll d พบร่วมกับ chlorophyll a ในสาหร่ายสีแดง

ฤทธิ์ทางชีวภาพ

คลอโรฟิลล์และอนุพันธ์มีฤทธิ์ต่อสุขภาพหลายอย่าง เช่น

ก. ช่วยหยุดยั้งการเจริญของแบคทีเรียในแผลสด หยุดการผุของฟันและเหงือกอักเสบ

ข.กระตุ้นแบคทีเรียที่เป็นประโยชน์ในลำไส้ หยุดการเจริญของยีสต์และราบางชนิดในทางเดินอาหาร

ค.เกลือ chlorophyllin หรือ copper chlorophyll ทำลายและขับยาที่ตกค้างและสารก่อมะเร็งออกจากร่างกาย ต่อต้านสารก่อมะเร็ง พวก benzopyrene, heterocyclic amine pyrolysate และยับยั้งการเกิดมะเร็งด้วยสารเคมีในสัตว์ทดลอง

ง.ต่อต้านรังสีอิออนไนซ์ ต่อต้านการอักเสบที่ คอ ผิวหนัง ข้อต่อในกระเพาะและลำไส้ ฯลฯ

จ.กระตุ้นการทำงานของเอนไซม์ในตับคนและสัตว์ และเอนไซม์หลายชนิดในพืช นิยมใช้ในการกำจัดพิษ

ฉ.cuprofillin ลดระดับไขมัน triglyceride, cholesterol และป้องกันโรคเส้นเลือดแข้งในหนูทดลองได้

ช.มีคุณสมบัติทำหน้าที่เป็น photosensitizer จึงมีการวิจัยเพื่อใช้คลอโรฟิลล์ในการเพิ่มประสิทธิภาพของยาที่ใช้รักษามะเร็งร่วมกับการฉายแสงให้ได้ผลมากขึ้น

ญ.สารอนุพันธ์ของคลอโรฟิลล์ คือ chlorophyllipt เป็นสารปฏิชีวนะใช้รักษาโรคฝีเรื้อรังในปอดได้

ฎ.chlorophylin ใช้ดับกลิ่นตัว กลิ่นอุจจาระ และป้องกันอาการท้องผูกในผู้สูงอายุได้

ฏ.สลายตัวโดยเอนไซม์ chlorophylase เกิด phaeophorbides ซึ่งทำให้ผิวหนังไวต่อแสง เป็นอันตรายในผู้ที่แพ้

ประโยชน์และข้อระวัง

คลอโรฟิลล์ เป็นแหล่งของแมกนีเซียในร่างกาย ควบคุมการดูดซึมแคลเซียม เสริมสร้างเลือด เนื้อเยื่อ ขจัดกลิ่นปาก กลิ่นตัว ลดความดันโลหิต ทำให้ลำไส้แข็งแรง และขับปัสสาวะ ใช้รักษาโรคเลือดจาง ใช้สมานแผล

มีการนำ chlorophyllin มาศึกษาในการป้องกันมะเร็งโดยวิธี chemoprevention
การใช้สารสกัดคลอโรฟิลล์ปริมาณสูงเกิน ต้องระวัง เพราะอาจทำให้ผิวหนังไวต่อแสงได้ในบางคน

รูปแบบที่ใช้

การนำมาใช้จะเป็นในรูปสารสกัดจากพืชสีเขียว/ต้นกล้าอ่อน เช่น ต้นข้าวสาลี ข้าวบาร์เลย์ อาจใช้เดี่ยวหรือผสมในผลิตภัณฑ์อื่น เช่น หมากฝรั่ง  ลูกอม มีการนำคลอโรฟิลล์ไปผสมกับครีม สบู่ ยาสีฟัน และผลิตอนุพันธ์ของมันมากกว่า 800 ชนิด เพื่อการวิจัยและพัฒนาให้เกิดประโยชน์อื่นๆ ต่อไป